Elektrikli araç nasıl şarj edilir? 10 temel adım

Elektrikli otomobiller sessiz, hızlı, temiz ve evde şarj etmek için harika bir opsiyona sahip görünüyor. Fakat bir sorun var; elektrikli bir araç ile hayat nasıl gözüküyor? Düşündüğümüz kadar eğlenceli mi yoksa her detayı ayrı bir çile mi? Ne kadar yakıyor? Pili ne kadar gidiyor? Kaç para ödeyeceğim gibi sorulara yanıt aradık.. İşte Türkiye’de elektrikli araç şarj etme ipuçları ve bilgiler..

#1 Ev ve İşyeri Şarjı

Evinizde aracınızı şarj etmek için iki farklı seçenek var. Birincisi normal priz. Evet, normal priz ile aracınızı şarj edebilirsiniz. Ancak damlaya damlaya göl olur atasözünü aklınıza getirin, kaç yılda göl olabileceğini hayal edin ve bence (en azından şimdiki teknolojiye göre) çok da heveslenmeyin..

Çoğu elektrikli araç sahibi için tercih edilen ikinci seçenek ise bir “Ev şarj istasyonu” ya da “EVSE” (Electric Vehicle Supply Equipment) sahip olmaktır. Türkiye’de bu hizmeti satın alabileceğiniz Schneider Electric, Yeşil Güç Enerji, G-Charge gibi servisler vardır. Bunlardan birini evinize satın alarak aracınızı çok hızlı bir şekilde şarj edebilir ve her sabah bataryanızı %100 doluluğa ulaştırabilirsiniz. Ancak belirtmekte fayda var ki pil teknolojilerinde uzun vadede sorunsuz kullanım istiyorsanız pil doluluk oranını %40 ila %80 arasında tutmak gerekir.

Ev şarjı kadar olmasa da İşyeri şarjı da işinizi görecektir. ABD’de birçok işveren Elektronik Araç sahibi personeli için işyeri şarj istasyonu kuruyor. Yakında Türkiye’de de bu tip girişimler olacağını söylemek mümkün. Normal bir iş gününüzde, işinize başlarken fişe takın ve eve dönerken fişten çekin. Muhtemelen eve dönüş yolunda ihtiyacınız olan batarya doluluğunu büyük oranda karşılamış olacaksınız.

#2 Gideceğiniz Yerde Şarj

Şarjlar en çok evde ve işyerinde yapılır bu gerçek. Çünkü zamanın büyük kısmını bu ikisinde geçiririz. Ancak üçüncü bir seçenek de farklı bir yere gideceğimiz zaman karşımıza çıkar. Neyseki elektrikli otomobillerin kolaylığı, aracınızı vardığınız yerde de şarj edebilme özelliğidir. Gittiğiniz yerde şarj seçeneğiniz varsa, işinizi görene kadar aracınızı şarjda bırakabilirsiniz.

Çok fazla vakit harcadığımız diğer yerler de oteller, alışveriş merkezleri, marketler vb. gibi alanlarda da şarj istasyonları sayısı her geçen gün artıyor. Böylece ev ve işyeri dışında aracımızı şarj etmemiz için alternatifler de çoğalıyor.

#3 Şarj İstasyonu Nasıl Bulunur?

Bildiğimiz yerler dışında, yabancı olduğumuz bir konumdaysak mevcut şarj istasyonlarını bulmak gerekir. Türkiye’de şarj istasyonlarını bulmak konusunda Elektrikli Araç Şarj İstasyonları Haritası sayfamız oldukça detaylı bir içeriğe sahiptir.

Karşılaştırma yapacak olursak Esarj’ın hizmet noktası sayısı bakımından üstün olduğunu söyleyebiliriz. Yeşil güç şimdilik İstanbul, İzmir, Gebze, Denizli ve Erzurum illerinde hizmet veriyor. Temelde bu uygulama ve web siteleri aracınızı en yakın nerede şarj edebileceğinizi size harita üzerinde gösterir ve en kısa yoldan gidebilmeniz için güzergah oluşturur. Yoldayken veya bir gezi planladığınızda şarj istasyonuna ihtiyacınız varsa, tam size göre.

#4 Şarj Ağlarına Katılın

Bazı şarj istasyonlarının kullanımı serbesttir ve özel üyelik gerektirmez; sadece aracınız ile istasyonu birbirine bağlayabilen bir ara kabloya sahip olduğunuzdan emin olmalısınız ki bu kablolar zaten satın aldığınız araçla birlikte gelir. Bazı istasyonlar kablo bile gerektirmez, kendi kablosunu kullanmanızı zorunlu tutar.

Bununla birlikte çoğu şarj istasyonu özel üyelik ve bir RFID kartı ya da uygulamasını zorunlu tutar. Türkiye’de en yaygın ağa sahip olan Esarj oldukça geniş kapsamlı bir şarj ağı sunar. Bunun dışında Yeşil Güç, G-Charge, Bdoto, Voltrun servislerinden de özel üyelik kartı çıkarılabilir.

Amerika Birlişik Devletleri ve Kanada’da en yaygın şebeke ChargePoint‘tir. Diğer seçenekler; Greenlots, Blink, evGo, Aerovironment, Azra, SemaConnect, Circuit Electrique, RéseauVer ve  Sun Country Highway gibi pek çok şebeke vardır.

Avrupa’da da ortak ağ Fastned‘dir. Girişim Hollanda’dan çıktı ancak hala genişlemeye devam ediyor. (Türkiye’ye gelir mi bilinmez) Pod Point ve Ecotricity (İngiltere), Greenway (Slovakya ve Polonya) ve PlugSurfing (Almanya).

Peki şarj kartı nasıl alınır? Bu ağlardan hangisi kullanılacaksa web sitesi veya telefon uygulaması üzerinden yapacağınız üyelik ile sipariş edebilirsiniz.

#5 Peki Şarj Ucu?

Telefonlarda olduğu gibi Elektrikli Otomobillerde de şarj uçları farklılıklar gösterebiliyor. Bazı araçların tek girişi olsa da bazıları birden fazla uç ile şarj etmeye olanak tanıyor. Yandaki listeye bakarsanız birden fazla çeşit için size uygun konum arama seçeneğini görebilirsiniz.

Genellikle yaşadığınız kıtaya ve bazen kullandığınız araca bağlı olarak aracınız için 3-5 priz seçeneği vardır.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi bazı istasyonlarda kablo istasyona bağlıdır ve tek yapmanız gereken bunu alıp arabanıza takmaktır. Diğer istasyonlarda kendi kablonuzla şarj edeceğiniz için uyum sorunu yaşamazsınız.

#6 Şarj Edildiğini Kontrol Edin

Bazen aracınızı şarj ettiğinizi düşünürsünüz ancak aslında şarj olmamış, piliniz dolmamış olabilir. Elbette bir süre sonra arabanıza alıştığınızda çıkan tüm uyarı seslerine de alışmış ve ne zaman ne tepki verdiğini kısa sesten öğrenmiş olacaksınız. Ancak yine de dikkatli olunması gereken bir şey var; aracınız şarj olurken ses vermediği sinyalleri kontrol etmelisiniz. Aracınızdaki göstergeyi veya cep telefonu uygulamasını şarj esnasında mutlaka kontrol edin.

Yaygın olmasa da şarj esnasında arıza olabileceğinin ve şarjın durabileceğinin farkında olun. Bu sorun Tesla hızlı şarjında ve 2. seviye şarj istasyonlarında sıkça karşınıza çıkabilir. Bu konuda en hesaplı yapacağınız işlem şarj işlemi durursa veya bir sorun olursa, uzaktan size haber verecek veya kontrol edebileceğiniz bir uygulamaya sahip olmaktır. Çoğu elektrikli otomobil ve bazı şarj şebekeleri bu hizmeti sunmaktadır.

#7 Ücretlendirme ve Masraflar

Elektrikli araçlar için yapılan harcamalarda çarpıcı değişiklikler var. Saat başı şarj ücreti alanlar var. KW başına şarj ücreti alanlar var. Ayrıca oturum başına sabit şarj ücreti talep edenler bile var. Bunların yanısıra aylık ve günlük kullanım için de üyelik ücretleri değişkenlik gösteriyor. O yüzden sabit bir maliyetten söz etmek imkansız.

#8 Topluluklara Katılın!

Uygulamalardan bahsetmişken, bahsi geçen uygulamalar ve web sitelerinde ücretlendirmeler ve şirket fiyat politikaları konusunda insanların tecrübelerinden yararlanmanızda kesinlikle fayda var. Bir şarj istasyonu çalışmıyorsa bu konuda diğer Elektrikli Araç sahiplerini bilgilendirebilir ve oraya ulaşmaya çalışan diğer insanlara zaman ve paradan tasarruf etmesinde yardımcı olabilirsiniz. Unutmayın, aynısını sizin için de başkaları yapabilir!

#9 Yağmurlu Havada Şarj Edilebilir mi?

Evet, yağmurlu havalarda da elektrikli aracınızı şarj edebilirsiniz. Ancak temel kurallar burada da geçerlidir. Elektrik prizini ve uzatma kablonuzu sudan korumaya çalışmalısınız. Koruyamıyorsanız da hava durulana kadar beklemenizi şiddetle tavsiye ederiz!

#10 Şarj Etiketi

Kamuya ait bir şarj istasyonu kullanıyorsanız, kusursuz şarj etme kurallarına uymalısınız.

1. Bataryanız doluysa aracınızı şarjdan çıkararak ihtiyacı olan birinin faydalanmasına yardımcı olun.
2. Şarj aparatına ihtiyacınız olan bir aracı şarjda görürseniz, sahibi geldiği zaman görebilmesi için ona bir not bırakarak ihtiyacınızı belirtebilirsiniz. Aynı şekilde size bir not bırakıldıysa bu konuda başkalarına yardımcı olabilirsiniz.
3. Başkasının aracını dolum sırasında prizden çıkarmayın!
4. Aracınızın şarjı dolduğunda prizden çıkarılabileceğini yazdığınız bir not bırakın. (eğer kilit sistemine bağlı değilse)

Bazı elektrikli otomobiller prizden kolaylıkla çıkarılabiliyorken bazıları da araç kilidine bağlı olarak kilitli kalmaktadır. Dünyada bu konuda en sık yaşanan sorunlar böyle özetlenebilir.