Rot ve Balans ayarının ne olduğunu merak edenler için, bu iki kavramın anlamları ve kullanım şeklini anlatıyoruz. Rot ayarı, aracın direksiyonu hangi yöne çevrilirse tekerleklerin de aynı yöne çevrilmesini sağlayan ayardır. Bu sayede araba, direksiyonun çevrildiği yöne doğru hareket ederek rotasyonu sağlar.
Balans ise, araçta bulunan 4 ve daha fazla tekerin aynı açı ve doğrutuda hareket etmesini, aralarındaki senkronizasyonu sağlama durumudur.
Rot balans ayarının bozuk olduğunu şu şekilde anlarız; araç hareket halindeyken ufak çukurlardan fazla etkileniyorsa, fazla titriyorsa veya araç sağ sol yönlerine çekiyorsa ayar bozulmuş demektir. Bu durumda araç sürücüsü tam kontrole sahip olmadığından kendini güvende hissetmez. Uzmanlara göre her 5 bin ila 10 bin km’de aracın rot-balans ayarının kontrol edilmesi gerekmektedir. Eğer aracınızla sert bir şekilde çukura veya tümseğe girerseniz rot balans ayarı bozulur, daha fazla bozulmadan kontrol edilmelidir.
Rot ve Balans nedir, nasıl bozulur bunu öğrendik. Peki ayar nasıl yapılır gelin hep birlikte öğrenelim.
Rot Balans ayarı
Rot ayarının araçtaki tekerleklerin arasındaki açı ve uzaklıkların eşit mesafede olması durumu olduğunu belirtmiştik. Bu durumda rot ayarı doğru şekilde çalışan bir araçta tekerlekler arasında açı ve uzaklık farkı bulunmamalıdır.
Eğer aracınızda rot ayarı bozukluğu varsa, sürüş esnasında araç genelinde titreme yaşanır, tekerlekler sağa veya sola çekme yapar ve vaktinde kontrol edilmediyse ileri derece halinde araçta savrulmalar dâhi yapar. Rot ayarı bozuk araçların tekerlek dişlileri sıyrılarak lastiğinizin çok çabuk eskimesine ve eşit olmayan miktarda aşınmasına, kabaklaşmasına yol açar. Özellikle dönüş esnasında lastiğiniz, yuvayla temas edeceğinden hem kaputun iç kısmında hem de tekerlekte sürtünmeden oluşan dezenformasyon oluşması mümkün. Direksiyon yönü ile tekerlek yönünün farklı olması da Rot ayarının bozuk olduğunun habercisidir.
Rot ayarı nasıl yapılır?
Rot ayarı yapmak için öncelikle araç, rot ayarının yapılacağı istasyona park edilir. Konunun uzmanı araçtaki sorunun rot ayarından mı yoksa farklı bir aksamdan mı kaynaklandığını araştırarak yerinde tespit eder. Rot bozukluğu tespit edilirse araç, tekerlek istasyonlarının bulunduğu, çeşitli sensörlere sahip rot ayar programının olduğu bilgisayara bağlanır. Bilgisayar yazılımı rot bozukluğunun hangi tekerlekte ne derecede olduğunu belirleyerek tamir ustasına net bir rakam verir. Sonrasında ise rot ayarı yapılmak üzere her tekerleğin birbirine paralel ve direksiyon hakimiyetine geçmesiyle rot ayarı tamamlanmış olur.
Uygulamalı Video
Balans
Balans kelime anlamı, ingilizcede Balance olarak dilimize geçmiştir. Türkçe anlamı ‘denge’dir. Araçtaki balans ayarı ise tekerlekler arasında yükün eşit miktarda dağıtılması anlamına gelmektedir. Tire Balance diye de geçmektedir. Özellikle araç yüksek hızlara çıktığında balans ayarında bozukluk varsa bu kendini göstererek araçta titreme yapar. Eğer ön tekerleklerde bozukluk varsa aracın ön kısmı titrer veya arka tekerleklerde balans ayarı bozuksa aracın arka kısmı titrer.
Balans ayarı nasıl yapılır?
Balans ayarı yapılması için öncelikle araçta bulunan bütün tekerlekler sökülerek balans ayarının yapılacağı platforma yerleştirilir. Ardından janslar kontrol edilerek lastik basıncının değeri normal seviyede mi kontrol edilir. Eğer buraya kadar herhangi bir sorun varsa tamir edilerek sonraki aşamaya geçilir. Sonrasında tekerler yerleştirilen platformda döndürülmeye başlanarak cihazın bağlı bulunduğu bilisayar aracılığıyla balans ayarının bozukluğunun derecesi belirlenir. Konunun uzmanı usta bu esnada tekerleğin farklı yerlerine belli derecede ağırlıklar yerleştirmek suretiyle dengesi sağlayarak balans ayarını tamamlar. Bu tür ayarlamaya dinamik balans denir.
Uygulamalı Video
