Araçlarımızın kalp görevi gören motoru çalışma koşullarına bağlı olarak zaman içerisinde aşınırlar. Motor yenileme, veya halk dilinde en çok bilinen adı refrektiye, aşınmış bir motorun çalışma koşullarını etkileyecek parçalarının silindir, piston, krank mili, ve benzeri bazı talaşlı işlemler yapılarak veya değiştirilip tekrar ilk günkü gibi sorunsuz çalışır hale getirilmesidir. Refrektiye dediğimiz işlem motorda yapılan işlemlerden sadece bir tanesidir. Bu işlemde Silindirde ovallik yada konikliği durumunda düzeltilmesidir.
Ancak motor yenileme veya motor revizyonu dendiği zaman silindir kapak taşlama, silindir bloğunun yüzeyinin taşlanması, krank taşlama, supap yuva taşlama ve bunlar gibi çok iş girmektedir.
Bu işlemlere genel halk dilinde motor refrektiye, motor yenileme, olarak ifade edilmektedir.
Taşlama Nedir?
Araç hararet yapar yada üst kapak contasını yakar ve böylece üst kapak silindir bloğunun birleştiği kısım yamulur. Bu yamulmayı düzeltmek, kapağın ve bloğun tam olarak birbirine yapışarak çalışması için kapak ve blok tornaya alınır. Bir diğer konu sağlıklı bir motora daha fazla performans vermek adına silindir kapağının yatay olarak yüksekliği azaltılır. Bunun nedeni ise silindir kapağındaki yanma odasının hacmini biraz daha küçültmektir. Çünkü silindir kapağı ve blok arasına koyulan contadan dolayı yanma odasının hacmi daha büyüktür. Bunun içindir ki sıkıştırma her şeydir kaidesine dayalı olarak maddi gücü yetersiz olan kişilerce blok ve silindir kapağı taşlanır piston yanma sırasında biraz daha yaklaşır böylece sıkışma ve performans artışı söz konusu olur. Fakat bizim konumuz olan refrektiye amacıyla taşlama işine dönecek olursak buradaki amaç bozulan parçaların tekrar eskisi gibi çalışmasını sağlamak amacıyla yapılmış bir işlemdir. Yani yukarıda belirttiğimiz performans artışı için yapılan taşlama işlemi aracınızın motoruna ciddi ve geri dönüşü olmayan hasarlar verebilir.
Honlama Nedir?
Refrektiye işlemi sırasında sıkça duyduğumuz bir diğer konu ise honlama konusudur. Honlama, refrektiye sonrası silindir yüzeylerinin segmanların çalışması için hazırlanması işlemidir. Honlamadan sonra silindir yüzeyi segmanların aşınmadan çalışabilmesi için yeterince pürüzsüz seviyede olması gerekmektedir.
Çünkü honlama işleminin ardından ortaya çıkan yüzeyin pürüzsüzlüğü, motor ömrü ve yağ kullanımını belirleyen en önemli faktördür. Bundan dolayı da motor yenileme yani refrektiye işleminden sonra en önemli unsurlardan biriside honlama işlemidir. Honlama işleminden sonra silindir yüzeyinde segmanlar tarafından sıyrılan yağın tutulabilmesi için uygun sayıda, derinlikte ve dağılımda yağ cepleri bulunması gereklidir. Honlamadan sonra, pürüzsüz bir yüzeye sahip olan silindir yüzeyinde çalışan segmanlar yüzeye tam basabilecek halde olmalı ve yağı muntazam sıyıra bilmelidir. Buna bağlı olarak da artan kompresyon ile birlikte kartere gaz kaçakları engellenmelidir.
Segmanlar tarafından sıyrılan yağ yüzeydeki yağ ceplerinde tutunmalı ve yanma odasına minimum miktarda yağ taşınmalıdır. Pürüzsüz bir yüzeyin avantajlarından faydalanırken sıyrılan yağın tutabilmesi için gerekli yüzey yapısına ulaşabilmenin en iyi yolu ise iki adımda yapılan plato honlamalardır.
Refrektiye İşleminde Nelere Dikkat Edilmelidir?
Refrektiye işlemi yapılırken motorun tamamen sökülüp tüm parçalarına tek tek ve detaylı şekilde bakılması gerekir. Bu incelemenin ardından verimi düşen veya sorunlu olan parçalar tespit edilerek refrektiye işlemine girer ve eski performasıyla çalışması sağlanır.
Refrektiye zararlımıdır?
Günümüzde araç sahipleri ve araç kullanıcıları refrektiye işleminin zararlı olduğunu düşünselerde bu işlemin zararı yoktur. Fakat işlem maddi olarak bir hayli pahalı bir işlemdir. Bundan dolayı araç sahipleri araçlarına refrektiye yaptırmanın kendileri açısından pahalı ve aracın değeri açısından değer kaybı yaşayacağını düşünürler. Fakat refrektiye işlemi araçların motorlarının ilk günkü sağlığına kavuşmasını sağlar ve araçlar açısından herhangi bir zararı yoktur.